Ile kosztuje administracja samorządowa?

To dane ze Wspólnoty – samorządowego dwutygodnika już od 13 lat analizującego koszty funkcjonowania samorządów wszystkich szczebli. Redakcja Wspólnoty bierze pod uwagę w swoim zestawieniu  wszystkie wydatki urzędów sklasyfikowane w dziale „Administracja publiczna”, oprócz nakładów na remonty bieżące. I przelicza je według ilości mieszkańców. To pozwala względnie trafnie wytypować, które jednostki funkcjonują drogo, a które tanio.

„Względnie”, bo gminy nie są identyczne  i są obiektywne uwarunkowania sprawiające, że w niektórych koszty są wyższe. Jednym z takich czynników jest np. wielkość gminy według zasady, że im jest ona mniejsza, tym funkcjonowanie jest droższe. To oczywiste, bo przecież np. koszty stałe utrzymania budynków urzędowych nie są proporcjonalnie niższe, a rozkładają się na mniejszą liczbę mieszkańców.

Są też czynniki subiektywne, usprawiedliwiające wyższe wydatki na administrację w niektórych gminach. Tłumaczy to wiceburmistrz Karpacza, na przykładzie swojego miasta, w którym te wydatki, w przeliczeniu na jednego mieszkańca, należą do najwyższych w Polsce.

- Tego typu ranking nie oddaje pewnych specyficznych zależności, które sprawiają, że wydatki administracyjne w Karpaczu są znacznie wyższe – wyjaśnia z-ca burmistrza Ryszard Rzepczyński. – W grę wchodzą i obiektywne uwarunkowania, i lokalna specyfika. Obiektywne znaczenie ma na przykład zorganizowanie urzędów. U nas – w przeciwieństwie do Szklarskiej Poręby inaczej finansowane są np. zadania z zakresy kultury, czy obsługi turystycznej, bo wydatki realizowane są bezpośrednio z budżetu na administrację. W Szklarskiej te dziedziny realizują odrębne instytucje i tamtejsze nakłady nie obciążają kosztów administrację samorządowej. W grę wchodzi pewnie około miliona rocznie, co gdybyśmy dodali w Szklarskiej zrównałoby nas w rankingu. Jeszcze więcej różnic jest w odniesieniu np. do Mirska, bo przecież tam nie trzeba choćby utrzymywać licznego działu związanego obsługą turystyki, a podobnych przykładów jest więcej. Do tego dochodzą inne okoliczności, jak funkcjonowanie urzędu w wielu starych, kosztownych w utrzymaniu budynkach. Takich, stawiających nas w gorszej pozycji  wydatków w rankingu nie widać. Moim zdaniem istotniejsze znaczenie do oceny w tym zakresie powinno mieć to, że od lat w karpackim magistracie nie wzrasta zatrudnienie, że do tego roku przez wiele lat urzędnicy miejscy nie mieli żadnych podwyżek (tegoroczne też są zresztą symboliczne, nie przekraczając 5 proc.), a z drugiej strony np.  Karpacz należy do gmin najlepiej w Polsce pozyskujących środki unijne. Jeśli w gminach występuje tego rodzaju zależność, to warto wydawać na administrację.

Jednak tak naprawdę o tym czy pieniądze na administrację samorządową wydawane są sensownie powinni oceniać ci, którzy je łożą, czyli mieszkańcy miast i gmin. Klasyfikacje, które prezentujemy mogą w tym pomóc, choć oczywiście nie powinny być jedynym kryterium takiej oceny.

Pełny ranking „Wspólnoty”: http://www.wspolnota.org.pl/archiwum/kategorie/rankingi/wydatki-biezace-na-administracje/2012/

Więcej na ten temat oraz zbiorowa tabela dla gmin regionu jeleniogórskiego w aktualnym wydaniu "Nowin Jeleniogórskich" z 24.09.2013 r.

Wydatki na administrację samorządową jednostek komunalnych podobnej wielkości, w przeliczeniu na jednego mieszkańca (od najtańszych do najdroższych). Podajemy też „najtańsze” i „najdroższe” pod tym względem jednostki w Polsce w tych kategoriach. W nawiasie – liczba sklasyfikowanych gmin w danej kategorii.

Gminy wiejskie do 5 tys. mieszkańców (564)

1. Radziłów – 237,79

157. Janowice – 361,86

430. Marciszów – 458,05

524. Platerówka – 552,52

543. Siekierczyn – 614,85

564. Powidz – 1102,97

Gminy wiejskie 5 – 10 tys. mieszkańców (747)

1. Białobrzegi – 173,36

96. Osiecznica – 255,16

105. Jeżów Sud. – 258,74

499. Kamienna Góra (gm.) – 342,34

505. Podgórzyn - 343,30

549. Lubań (gm.) – 352,69

571. Warta Bol. – 361,64

591. Stara Kamienica – 367,96

612. Sulików – 377,15

728. Gromadka – 518,41

731. Zgorzelec (gm.) – 529,00

747. Kleszczów – 1453,26

Gminy wiejskie powyżej 10 tys. mieszkańców (260)

1. Grybów – 155,81

232. Bolesławiec (gm.) - 370,82

235. Mysłakowice – 386,65

260. Wieliszew – 610,50

Gminy miejskie do 10 tys. mieszkańców (288)

1. Piotrków Kujawski – 204, 35

9. Mirsk – 237,40

55. Olszyna – 288,10

75. Lubomierz – 298,98

86. Wojcieszów – 305,04

87. Pieńsk – 307,08

97. Świerzawa – 314,24

121. Wleń – 324,34

161. Piechowice – 350,51

176. Zawidów - 363,04

179.Węgliniec – 365,43

275. Szklarska Poręba – 630,24

277. Świeradów – 672,20

286. Karpacz – 1112,99

288. Krynica Morska – 2328,97

Gminy miejskie 10 – 15 tys. mieszkańców (146)

1. Brzostek – 183,02

27. Gryfów – 229,50

30. Lubawka – 232,26

44. Bolków – 248,84

91. Kowary – 287,38

111. Leśna – 309,68

146. Tarczyn – 672,94

Gminy miejskie pow. 15 tys. mieszkańców (141)

1. Stary Sącz – 150,63

80. Nowogrodziec – 257,60

141. Bogatynia – 705,05

Gminy miejskie siedziby powiatów do 20 tys. (79)

1. Złotów - 158,80

16. Lwówek – 225,31

79. Czarnków – 419,12

Gminy miejskie – siedziby powiatów 20 – 30 tys. (81)

1. Sokółka – 171,02

70. Kamienna G. (m) – 299,24

72. Lubań (m.) – 307,38

81. Polkowice – 867,12

Gminy miejskie siedziby powiatów pow. 30 tys. (108)

1. Mielec – 146,61

87. Zgorzelec (m.) – 267,96

93. Bolesławiec (m.) - 271,94

108. Kozienice – 424,67

Miasta grodzkie (47)

1. Radom – 200,57

8. Legnica – 217,61

37. Jelenia Góra – 301,18

47. Sopot – 527,14