100 lat praw wyborczych Polek

- Zaplanowaliśmy wiele wydarzeń, które przybliżą jeleniogórzanom nie tylko ten historyczny czas, ale także postacie ciekawych kobiet oraz problemy, jakie musiały rozwiązywać sto lat temu i obecnie - mówi Luiza Laskowska, dyrektorka Biura Wystaw Artystycznych w Jeleniej Górze.

Wystawa fotografii
W Jeleniej Górze obchody 100-lecia praw wyborczych dla Polek rozpoczną się 6 września otwarciem wystawy fotograficznej „100 Jeleniogórzanek na 100-lecie uzyskania praw wyborczych przez kobiety w Polsce”. Na placu Ratuszowym obejrzeć można będzie prace Roberta Czepielewskiego, jeleniogórskiego fotografika. Pokaże portrety jeleniogórzanek tworzących kulturę, zajmujących się biznesem, sportem, edukacją, sztuką, oświatą, zdrowiem, wychowujących dzieci i zajmujących się rodziną. Wystawa potrwa do 21 września.

Wykład „Prawa kobiet”
O prawach kobiet oraz sprawach dotyczących przemocy wobec kobiet i dziewcząt w Polsce mówić będzie prof. Monika Płatek. Spotkanie zaplanowano w BWA przy ul. Długiej w Jeleniej Górze 7 września o godz. 18.30. Może wziąć w nim udział każdy chętny.
Prof. Monika Płatek wykłada na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jest kierowniczką Zakładu Kryminologii w Instytucie Prawa Karnego UW. Prowadzi zajęcia na Gender Studies w Polskiej Akademii Nauk. Jest założycielką i długoletnią prezeską Polskiego Stowarzyszenia Edukacji Prawnej. Od wielu lat zajmuje się problemami kobiet i niesieniem im pomocy. - To praktyka stosowania prawa, a nie samo prawo jest straszne wobec kobiet, które są ofiarami przemocy - twierdzi prof. Monika Płatek. O tym, dlaczego tak się dzieje, będzie między innymi mówić na wykładzie w BWA.

Spektakl „Spis kobiet”
Spektakl wygrał konkurs ogłoszony przez Teatr Ósmego Dnia z okazji 100-lecia uzyskania praw wyborczych przez kobiety w Polsce. Obejrzymy go 14 września o godz. 19.00 w kinie Grand w Jeleniej Górze.
„Spis kobiet” to spektakl-pułapka - ostrzegają twórcy spektaklu. Tekst, na którym bazuje przedstawienie, powstał z rozmów i ze spotkań z kobietami pracującymi przy ul. 1 Maja w Lublinie. Na krótkim odcinku miasta, pomiędzy dworcem kolejowym a ruchliwym skrzyżowaniem, mieści się ponad siedemdziesiąt punktów usługowych i handlowych. Pracują w nich kobiety: młode, starsze, zadowolone, sfrustrowane - ich głosy układają się w niejednorodną opowieść o zmieniającej się Polsce, o pieniądzach, o codziennym radzeniu sobie, o aspiracjach, o dzieciach, mężczyznach, o społeczeństwie. W tym spektaklu kobiety zostaną postawione przed niezwykłym wyzwaniem i niezwykłą szansą.
Autorki przedstawienia to Kolektyw Polka. Pod tą nazwą skupiają się kobiety pochodzące z różnych miast i działające wokół różnorodnych inicjatyw. To doświadczone aktorki, reżyserki, menedżerki kultury i działaczki społeczne. W skład Kolektywu wchodzą: Alicja Brudło, Izabella Gawęcka, Iwona Konecka, Dorota Ogrodzka, Agnieszka Pajączkowska, Katarzyna Pągowska, Anna Sadowska.
Bilety kosztują 30 zł. Można je kupić w kasie kina Grand oraz w tramwaju przy pl. Ratuszowym i w internecie na biletyna.pl.

Sonia Bohosiewicz w sztuce „Chodź ze mną do łóżka”
„Chodź ze mną do łóżka” to doskonały monodram Soni Bohosiewicz, która z błyskotliwą inteligencją opowiada o przeszłości swojej bohaterki i trudnej rzeczywistości, w której przyszło jej żyć. Jest to przejmująca, ciepła, wzruszająca, ale i bardzo zabawna sztuka, która z pewnością zachwyci nawet najbardziej wybrednego widza. Spektakl przez ponad dwa sezony gościł na deskach Teatru Polonia Krystyny Jandy. Rola za występ w monodramie przyniosła Soni Bohosiewicz „ Różę Gali” 2014 w kategorii „Teatr”.
Przedstawienie można będzie obejrzeć 15 września o godz. 19.00 w kinie Grand w Jeleniej Górze. Bilety kosztują 50 zł. Można je kupić w kasie kina Grand oraz w tramwaju przy pl. Ratuszowym i w internecie na biletyna.pl.

Spotkanie „Kwiat kobiecości”
Młodych jeleniogórzan Ogólnopolska Organizacja „Kwiat kobiecości” zaprosi na spotkanie w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Jeleniej Górze 19 września. Porozmawiają na temat raka szyjki macicy i o konieczności wykonywania regularnych badań. Uczestnicy spotkania dowiedzą się, w jaki sposób można tej chorobie zapobiegać i jak z nią walczyć.

100 lat temu Polki zdobyły prawo wyborcze
Spotkanie w I LO im. Stefana Żeromskiego zakończy jeleniogórską część obchodów 100-lecia uzyskania praw wyborczych przez Polki. Podobne wydarzenia odbywać się będą w wielu innych miastach, by upamiętnić historyczną datę 28 listopada 1917 roku. Wtedy to Polki, na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego, otrzymały bierne i czynne prawo wyborcze.
W dekrecie zapisano: "Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat” oraz „Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele (obywatelki) państwa posiadający czynne prawo wyborcze". Było to uhonorowaniem wieloletnich starań Polek o ich prawa wyborcze i docenienie ich roli, jaką odegrały w odzyskaniu niepodległości przez Polskę.
W pierwszych wyborach (26 stycznia 1919 r.) z udziałem kobiet do Sejmu weszło osiem posłanek: Gabriela Balicka, Jadwiga Dziubińska, Irena Kosmowska, Maria Moczydłowska, Zofia Moraczewska, Anna Piasecka, Zofia Sokolnicka i Franciszka Wilczkowiakowa. Stanowiły zaledwie ok. 2 procent ogólnej liczby polskiego Sejmu. W Sejmie Ustawodawczym skupiły się głównie w trzech komisjach: Konstytucyjnej, Oświatowej i Opieki Społecznej.
Pojawienie się kobiet w parlamencie wywołało niemałe zamieszanie. Problemy pojawiły się już na poziomie nazewnictwa. Pierwsze posłanki nazywano „posełkami” lub „posełkiniami”.
W latach 1919-1939 w parlamentarnych ławach zasiadło 49 kobiet, a wiele z nich przez kilka kadencji z rzędu. Posłanki i senatorki II RP na zawsze zmieniły historię polskiego parlamentaryzmu. Jak podkreślały organizacje kobiece, ich siłą był brak partyjnej tradycji, świeże spojrzenie na odradzające się państwo i umiejętność działania ponad podziałami.
W parlamencie zajęły się sprawami zaniedbywanymi przez mężczyzn - takimi jak: opieka społeczna, edukacja, prawa kobiet, dzieci i mniejszości narodowych.
W dorobku parlamentarzystek II RP były tak znaczące inicjatywy ustawodawcze, jak ustawa w przedmiocie zmiany postanowień prawa cywilnego dotyczących praw kobiet, ustawa o ochronie kobiet i młodocianych, ustawa dotycząca zwalczania handlu kobietami i dziećmi, projekty dotyczące systemu oświaty, nowoczesna ustawa o opiece społecznej, a także projekt ustawy o sprzedaży i wyrobie spirytusu i napojów alkoholowych, który stał się wzorem dla wielu krajów europejskich.

Organizatorem jeleniogórskich obchodów 100-lecia uzyskania praw wyborczych przez Polki jest Buro Wystaw Artystycznych wraz z Agencją Koncertowo-Wydawniczą Solo.

Wsparcia finansowego udzieliło Miasto Jelenia Góra.

Partnerami projektu są: Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji „WODNIK” Sp. z o.o. oraz Draexlmaier Sp z o.o.

Czytaj także: 

Niepodległość kobiet

Zaczęło się od Adama i Ewy

Pięciogłos z okazji rocznicy praw wyborczych kobiet