Sprawiedliwy z Bolesławca

Wcześniej, 22 lutego 1989 roku, Instytut Yad Vashem nadał Piotrowi i Marii Kwarciakom oraz ich trzem synom: Anatoliuszowi, Alfredowi i Feliksowi, tytuły Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Ceremonię przyznania p. Alfredowi Kwarciakowi honorowego obywatelstwa Izraela poprzedziło krótkie streszczenie historii ocalenia piętnastu Żydów z miasta Dubno, którzy zawdzięczają życie Piotrowi i Marii Kwarciakom oraz ich synom. Rodzina Kwarciaków przyszła z pomocą jesienią 1942 roku. - Przed akcją likwidacyjną Żyd o nazwisku Fiszer, który pracował poza gettem, spotkał swojego dawnego przyjaciela Piotra Kwarciaka. Otrzymał od niego ofertę ukrycia całej rodziny w jego domu na przedmieściach, jeśli ich życie byłby zagrożone. Podczas likwidacji getta uciekło 8 członków rodziny Fiszerów wraz z krewnymi z rodziny Szenkerów, Półtoraków i Sznajderów.

Kiedy pojawili się na podwórzu Kwarciaków, znaleźli dobrze zakamuflowane ukrycie, zbudowane pod chlewem z cegieł i wydzielonymi miejscami dla każdej z rodzin. Mimo iż podejmowali ryzyko i mieli niewiele pieniędzy, pięcioro członków rodziny Kwarciaków opiekowało się zbiegami, zaopatrując ich w żywność i ubrania. Musieli wszystko zachować w sekrecie, ze względu na wrogie nastawienie ukraińskich sąsiadów zarówno do Żydów, jak i Polaków.

Na początku Żydzi płacili za wyżywienie, ale kiedy skończyły się im pieniądze, Kwarciakowie nie przestali ich ukrywać, motywowani współczuciem i miłością do ludzi. Młodsze dzieci Kwarciaków również aktywnie uczestniczyły w pomocy, czyniąc, co tylko mogły i rezygnując ze spotkań z przyjaciółmi, aby uchronić tajemnicę o ukrywanych w ich domu.

Wiosną 1944 roku, kiedy zbliżał się front i Niemcy zaczęli wywozić Polaków na przymusowe roboty do Niemiec, Kwarciakowie opuścili swój dom i ukryli się wraz z Żydami. 25 dni później, w kwietniu 1944 roku, głodni i brudni, doczekali wyzwolenia. Po wojnie większość z ocalałych wyemigrowała do Izraela, a Kwarciakowie przenieśli się na tereny w nowych granicach Polski. – „Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska”, Kraków 2009.

Alfred Kwarciak odbierając honorowe obywatelstwo przypomniał o okrutnych losach okupacyjnych, nie do końca poznanych historiach polskich i żydowskich współobywateli na Wołyniu. W ceremonii przyznania honorowego obywatelstwa uczestniczyła rodzina A. Kwarciaka oraz – na zaproszenie Ambasadora Izraela w Polsce - prezydent Bolesławca Piotr Roman.