Przekroczyliśmy Wrota Czasu. Wy też to zrobicie

- Mnóstwo atrakcji dla dzieci i dla dorosłych – zapewnia Maciej Wyszkowski ze spółki Arado, która trzy lata temu wydzierżawiła podziemia i urządziła w nich trasę dla turystów.

Wędrujemy przez ogromne korytarze w czasie i przestrzeni, poznając historię Jeleniej Góry oraz Karkonoszy.

Błyskawice pod ziemią

Imponujące wrażenie robi transformator Tesli zamontowany w jednym z pomieszczeń. To urządzenie elektryczne wynalezione przez genialnego konstruktora Nikola Teslę, wytwarza napięcie sięgające milionów woltów i generuje widowiskowe wyładowania, przypominające błyskawice. Pokazowi towarzyszy muzyka. - Przekonacie się, że prąd potrafi śpiewać. Przygotowaliśmy kilka utworów, ciekawe czy turyści je rozpoznają – mówi Grzegorz Adamowicz, prezes szczecińskiej Fundacji Miasto Nauki, pomysłodawca i wykonawca instalacji cewki Tesli w podziemiach.

Przekraczając bramy czasu

Dalej jest równie ciekawie. - Przedstawiamy historię Jeleniej Góry i Dolnego Śląska w różnych czasach. Turyści, krążąc po korytarzach, będą przekraczali kolejne bramy czasoprzestrzeni. Za każdą z nich zaprezentujemy różne czasy i światy. Będzie można wejść do bajki lub świata filmowego- opowiada o trasie Maciej Wyszkowski.

Konsultantami przy tworzeniu tras byli Ivo Łaborewicz, kierownik jeleniogórskiego oddziału Archiwum Państwowego oraz Krzysztof Tęcza, prezes PTTK Sudety Zachodnie.

Zabierają między innymi turystów pod Wzgórze Szubieniczne, pod którym rośnie mandragora, kiedyś popularna w Karkonoszach, dziś zupełnie zapomniana.

Ze świata legend przenoszą ich w czasy wojen napoleońskich, a potem do okresu II wojny światowej.

Złoty pociąg na podziemnym dworcu

Na rampie kolejowej czeka na zwiedzających autentyczny pociąg pancerny, którym z Wrocławia hitlerowcy wywieźli złoto i inne skarby. - Szukali go w Wałbrzychu, a odnalazł się w podziemiach jeleniogórskich – opisuje złoty pociąg Kamil Zięba, szef Time Gates.

Podobnych atrakcji jest więcej. Za każdym otwarciem kolejnej bramy (lub szafy) pokazuje się coś innego. Podczas zwiedzania przewodnicy oprowadzający turystów odgrywają role osób z epoki. Inscenizacji towarzyszyszą efekty specjalne, światło i dźwięk.

Ceny biletów i godziny zwiedzania

Gotowa jest pierwsza część trasy. Z czterech kilometrów podziemnych korytarzy do zwiedzania przygotowano połowę. Wycieczka trwa około godziny. Zwiedzający wpuszczani będą co 20 minut w 50-osobowych grupach. Time Gates czynne ma być od godz. 9 do 17.

Jeleniogórzanie zapłacą za bilet niższą cenę, niż pozostali turyści. Po okazaniu dokumentu potwierdzającego, że są mieszkańcami miasta, zapłacą za bilet 15 zł.

Pozostali 19 zł. Dzieci do lat 7 wchodzą za darmo. Bilet ulgowy kosztuje 15 zł. Tyle samo wynosi cena biletu rodzinnego.

22 grudnia o godz. 12 Time Gates zostanie oficjalnie otwarty. Wrota czasu otworzą się o godz. 13. Wcześniej przygotowano dla widzów inscenizacje historyczne i inne pokazy.

Ciekawa historia podziemi

Podziemia pod Wzgórzem Kościuszki powstały w XVIII wieku. Pierwotnie przechowywano w nich żywność i beczki z winem. Była tu także popularna winiarnia.

Podczas II wojny światowej niemieccy inżynierowie rozbudowali je jako tzw. Luftschutzstollen. Tak nazywano jeden z typów niemieckich cywilnych schronów przeciwlotniczych drążonych w zboczach gór w postaci sztolni lub tuneli.

Decyzja o budowie wielkiego schronu zapadła w 1944 roku, gdy w miarę cofania się wojsk niemieckich, pojawiło się zagrożenie nalotami alianckich bombowców. Schron budowali jeńcy wojenni. Powstały cztery hale połączone korytarzami. Ich ściany i sufity obudowano kamiennymi blokami lub cegłami.

Pomieszczenia o łukowych sklepieniach są imponujące. Wysokość trzech z nich dochodzi do 8 metrów. Mają 15 metrów długości i ponad 6 metrów szerokości. Tylko jedna z hal jest nieco mniejsza, bo ma 9 metrów długości.

Obiekt, który ma 5 tysięcy metrów kwadratowych i może pomieścić ponad 6 tysięcy ludzi, nadal znajduje się na liście schronów, w których w razie wojny może się zebrać ludność.

Schron miał doprowadzoną wodę. Zaplanowano w nim także toalety. W podziemiach zainstalowano sieć telefoniczną, system zasilania awaryjnego i system wentylacyjny. W jednej z hal zachowała się studnia z wodą pitną. Korytarze oznakowano systemem liter i numerów.

Na wypadek braku energii elektrycznej jedno z wyjść ze schronu pomalowano fluorescencyjną farbą. Świeci ona w ciemnościach do dziś. To będzie jedna z atrakcji zwiedzania. Każdy będzie mógł „napisać” coś światłem na ścianie.

Jeleniogórskie podziemia nigdy nie okazały się potrzebne jako schron, bo Jelenia Góra nie była obiektem bombardowań.

Po wojnie hale wykorzystywano jako magazyn ryb. Niektórzy do dziś czują w nich zapach solonego śledzia. Urządzono w nich także pieczarkarnię.

Kilka lat temu jeleniogórscy przedsiębiorcy w jednej z hal urządzili popularną wówczas dyskotekę. Najpierw działał tu klub Cosmos, który Underground. Goście mieli do dyspozycji tylko niewielką część podziemnego kompleksu, bo większość korytarzy pozostała zamknięta solidnymi drzwiami. Przez 10 lat pomieszczenia stały nieużytkowane.

W 2015 roku firma Arado Fabryka Historii S.C. podpisała z miastem umowę na 25-letnią dzierżawę podziemi i rozpoczęła ich zagospodarowywanie. Powstał projekt Time Gates.

Czytaj także: 

Kompas Górski na zimę 2018/2019

To będzie hit - tak mówią turyści o otwartych podziemiach w Jeleniej Górze