Tu się żyje na trójkę z plusem

Projekt badawczy realizowany z naukowcami z Uniwersytetu Zielonogórskiego i Wyższej Szkoły Biznesu w Gorzowie Wielkopolskim miał za zadanie stworzenie modelu referencyjnego logistyki miejskiej, czyli w uproszczeniu – wzorca przemieszczania się ludzi, ładunków i procesu gospodarowania odpadami w miastach.

- Badania, których częścią było ankietowanie mieszkańców tych trzech miast w zakresie oceny jakości życia, zakończyliśmy jeszcze przed wprowadzeniem reformy śmieciowej. Można założyć, że gdyby badania objęły to zagadnienie po 1 lipca, to oceny mieszkańców byłyby gorsze – mówi prof. Jarosław Witkowski, kierownik Katedry Zarządzania Strategicznego i Logistyki Wydziału Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

O subiektywną ocenę jakości życia w swoich miastach naukowcy poprosili w sumie około 1600 osób. Ankiety objęły 400-osobową reprezentatywną próbę jeleniogórzan.

Ponadprzeciętnie, ale trójka z plusem
Badając jakość życia w Jeleniej Górze autorzy projektu pytali mieszkańców m.in. o zadowolenie z poziomu dochodów, miejsca zamieszkania, dostępności usług publicznych, czy stanu środowiska naturalnego.

Ponad dwie trzecie jeleniogórzan jest zadowolonych z zamieszkiwania w swoim mieście, ale aż 14 procent stwierdziło, że mieszka tu, bo musi, jednak szuka okazji do przeprowadzki. Tylko nieco ponad 8 procent jeleniogórzan nie wyobraża sobie innego miejsca do życia, a niemal co dziesiąty badany stwierdził, że jest niezadowolony z miejsca zamieszkania.

Najważniejsze czynniki wpływające na jakość życia według mieszkańców, to: znalezienie dobrej pracy, możliwość uzyskiwania odpowiednich dochodów, warunki mieszkaniowe, korzystanie z usług służby zdrowia, bezpieczne otoczenie, możliwość kształcenia siebie i dzieci, czyste środowisko, spędzanie czasu wolnego, przemieszczanie się po mieście i wygodne robienie zakupów.

W skali od 1 do 5 jeleniogórzanie ocenili jakość życia w swoim mieście na 3,4; gorzowianie na 3,22; a zielonogórzanie na 3,6.

- Tymczasem obiektywny poziom jakości życia na podstawie  mierników i wskaźników statystycznych mówią o tym, że Jelenia Góra jest miastem o ponadprzeciętnej jakości życia. W żadnej z kategorii ujmującej zróżnicowanie poziomu jakości życia nasze miasto nie odbiega od średniej i w żadnej z tych dziedzin nie było regresu. Widać dobre tempo zmian – dodaje prof. J. Witkowski.

Naukowcy porównali dane GUS-owskie z lat 2002-2011 reprezentujące siedem grup: ochronę zdrowia, rynek pracy, warunki i bezpieczeństwo pracy, wynagrodzenia i dochody ludności, warunki mieszkaniowe, oświatę i edukację, kulturę i czas wolny oraz komunikację i łączność.

Wyższe pensje, mniejsze bezrobocie
Okazuje się, że w Jeleniej Górze w obszarze rynku pracy tempo zmian było nie tylko duże wyższe niż średnia, ale też lepsze niż w Gorzowie Wielkopolskim i Zielonej Górze. Podobnie, według wskaźników statystycznych, rozwijała się komunikacja i łączność. Zmiany w obszarze ochrony zdrowia także były w omawianym dziesięcioleciu wyższe niż średnia, ale Jelenią Górę w tej sferze wyprzedziła Zielona Góra i Gorzów.
Dane statystyczne z sierpnia tego roku pokazują, że w Jeleniej Górze przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (3291,09 zł) było wyższe niż w Wałbrzychu (3279zł) i Legnicy (3034,05 zł). Także rejestrowane bezrobocie było najniższe – 9,2 procent (Legnica – 10,6 proc., Wałbrzych – 15,9 proc.). U nas jednak na jedną ofertę pracy przypada 50 osób, przy 64 w Legnicy i 15 w Wałbrzychu.

Porównując warunki mieszkaniowe mierzone średnią powierzchnią użytkową mieszkania, Jelenia Góra też wypada nieźle. Średnia polska sprzed dwóch lat to 72,4 m2; średnia dla Dolnego Śląska to 90,2 m2, a w Jeleniej Górze to aż 96,9 m2.

- Gdybyśmy przeliczyli te wskaźniki na liczbę osób – a przecież Jelenia Góra się wyludnia, to pod względem warunków mieszkaniowych miasto uzyskałoby jeszcze lepsze notowania – dodaje prof. J. Witkowski, który w 2001 roku przeprowadził się z rodzinnego Wrocławia właśnie do Jeleniej Góry.

- Pamiętam, jak załatwiałem rozmaite formalności związane z przeprowadzka i budową domu. Wielu urzędników z niedowierzaniem pytało mnie dlaczego wyprowadzam się z Wrocławia i co mnie tu ciągnie. Przecież naturalny kierunek migracji był i jest nadal odwrotny. W powszechnym przekonaniu zresztą wyjazd do dużego miasta nadal jest oznaką awansu społecznego.

Miasto bez misji
Skoro obiektywne dane mówią o ponadprzeciętnym poziomie jakości życia w Jeleniej Górze, to dlaczego mieszkańcy uważają inaczej? Nie widzą tego, co dookoła nich się dzieje? Nie uważają, że nowe drogi, rozbudowujące się osiedla, przybywające obiekty handlowe i nowe autobusy na ulicach wpływają na jakość ich życia?

- Kończy się perspektywa czasowa ostatniej strategii rozwoju miasta. Powstała także strategia rozwoju aglomeracji jeleniogórskiej. Jednak ten ostatni dokument nie uwzględnia priorytetów mieszkańców, tylko priorytety wynikające z  regionalnego programu operacyjnego i perspektywy nowego programowania unijnego. Możliwość realizacji kolejnych inwestycji i ich finansowania jest oczywiście bardzo ważna, ale punktem wyjścia planowania strategicznego powinny jednak być priorytety mieszkańców. Ludzi powinno się zapytać, czego w pierwszej kolejności oczekują. Rola misji miasta powinna być integrująca społeczność, inspirująca do działania, a samą misją Jeleniej Góry winno być osiągnięcie ponadprzeciętnego poziomu jakości życia mieszkańców i turystów – uważa prof. J. Witkowski.

Jego zdaniem władze miasta powinny prowadzić nieustanny dialog z mieszkańcami, min. poprzez uspołecznienie procesu realizacji strategii rozwoju miasta. Na etapie wykonawczym powinna to być chociażby popularyzacja i zachęcanie mieszkańców do współtworzenia tzw. budżetu obywatelskiego.