Oskarżeni o zbrodnię przeciwko ludzkości

Prokurator IPN Mariusz Rębacz w akcie oskarżenia opisał zbrodnię komunistyczną, jako prowadzenie represji wobec jednostki, a zbrodnię przeciwko ludzkości, jako prześladowanie w związku z przynależnością do określonej grupy politycznej.
To pierwszy taki proces i dotyczy jedynej na naszym terenie śmiertelnej ofiary stanu wojennego. Za taką uznał Kazimierza Majewskiego IPN i Komitet Helsiński.
Oskarżeni to obecni emeryci Zdzisław B. i Wiktor D. W ocenie prokuratora obaj maja udział w zaszczuciu Kazimierza Majewskiego. Mieli grozić mu pozbawieniem życia jego i członków jego rodziny, wbrew wcześniejszym odmowom zmuszali go także do podjęcia współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w charakterze tajnego współpracownika. Stosowane w tym celu działania nękające miały doprowadzić Kazimierza Majewskiego do targnięcia się w dniu 28 października 1982 r. na własne życie.
W tej sprawie było już w 1991 r. prowadzone śledztwo przez jeleniogórską prokuraturę, ale wobec niewykrycia sprawców sprawę umorzono. Prokurator Rębacz zapytany, jakie nowe okoliczności pozwoliły sporządzić akt oskarżenia z tak ciężkimi zarzutami, mówił że przesądził o tym dostęp do licznych dokumentów.
- W latach 90-tych ubiegłego wieku postępowanie prowadzono bez możliwości dostępu do materiałów SB. Teczki osobowe, karty pracy, nawet wewnętrzne regulaminy postępowania funkcjonariuszy – to wszystko było tajne i nie pozwoliło przypisać winy konkretnym osobom. IPN uzyskał dostęp do tych wszystkich dokumentów i to pozwoliło podjęć sprawę w szerokim kontekście. Przeprowadziliśmy bardzo obszerną kwerendę, przesłuchaliśmy wiele osób, inwigilowanych i funkcjonariuszy; to wszystko rzuciło nowe światło na okoliczności śmierci Kazimierza Majewskiego.
Pierwszego dnia procesu zeznawali oskarżeni. Obaj odmówili składania wyjaśnień, ale zapowiedzieli, że będą odpowiadać na pytania. W zeznaniach składanych przed prokuratorem – odczytała je sędzia prowadząca sprawę – oskarżeni minimalizowali swoje kontakty z Kazimierzem Majewskim i zapewniali, że gdy już do nich dochodziło – traktowali go z godnością i z szacunkiem. Zbigniew B. w swoich wyjaśnieniach bardzo często zasłaniał się niepamięcią.
Dawni opozycjoniści (m.in. były senator Tadeusz Lewandowski i były poseł Ryszard Matusiak), którzy licznie przybyli do sądu, słuchając tych wyjaśnień nie mogli powstrzymać się od komentarzy: „kłamstwo…”, „chyba okaże się, że zasłużyli na medale…”.
Tadeusz Lewandowski tak podsumował te wyjaśnienia.
– B. teraz nie pamięta, czy był naczelnikiem, czy kierownikiem w wydziale; to może za chwilę okaże się, że nie pamiętają, czy byli w SB…. Tacy oni byli wzorowi, a ja pamiętam teksy w rodzaju: „Jaruzelski za bardzo się z wami pieści. Postawimy was w końcu pod ścianę i sprawa będzie rozwiązana”.
Dla senatora – jak wspomina - informacja o śmierci Kazimierza Majewskiego była szokiem. Był z nim umówiony na spotkanie dzień po jego samobójstwie.
Więcej o procesie w najbliższym numerze Nowin Jeleniogórskich z 8 października.